Evlilikte Engel Hastalıklar Nelerdir?
Evlilik, hem sosyal hem de hukuki bir birliktelik olup, tarafların karşılıklı rızası ve belirli şartları yerine getirmesiyle gerçekleşir. Bu şartlardan biri de sağlıkla ilgili durumlardır. Türkiye’de Medeni Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde, bazı sağlık problemleri evliliğe engel teşkil edebilir. Bu yazıda, evlilikte engel hastalıklar nelerdir sorusunu detaylı biçimde ele alacak, sıkça sorulan soruları yanıtlayacak ve okura pratik bilgiler sunacağız.
Evlilik İçin Sağlık Raporu Zorunlu mu?
Evet, Türkiye'de resmi nikâh işlemleri için sağlık raporu alınması zorunludur. Bu rapor, evlenecek bireylerin bulaşıcı hastalıklar başta olmak üzere, evlilik açısından engel teşkil edebilecek bazı hastalıklara sahip olup olmadıklarının tespit edilmesi amacıyla talep edilir.
Hangi Hastalıklar Evliliğe Engel Teşkil Eder?
Evliliğe engel hastalıklar, bulaşıcı ya da genetik geçişli olup, eşler arasında ya da gelecek nesillere ciddi zarar verebilecek potansiyeli olan hastalıklardır. Ancak, bu hastalıklar mutlak evlenme engeli değil, şartlı engel olabilir. İşte detaylar:
1. Frengi (Sifiliz)
Frengi, cinsel yolla bulaşan ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açan bir hastalıktır. Tanı konulan bireyin tedavi süreci tamamlanmadan evlenmesine izin verilmez. Tam tedavi sonrası sağlık raporu yenilenerek evlilik işlemleri başlatılabilir.
2. Bel Soğukluğu (Gonore)
Cinsel yolla bulaşan bu hastalık da tedavi edilmeden evlenmeye izin verilmez. Bel soğukluğu tedavisi tamamlandıktan ve hastalık geçtikten sonra evlilik engeli ortadan kalkar.
3. Cüzzam (Lepra)
Cüzzam, ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur. Cüzzam hastalığı aktif olduğu sürece evlenme izni verilmez. Ancak tedaviyle kontrol altına alındıktan sonra, uzman hekimin olumlu raporu ile evlilik mümkündür.
4. Verem (Tüberküloz)
Aktif tüberküloz (verem) hastası bireylerin tedavi süreci tamamlanmadan evlenmesine izin verilmez. Hastalık bulaşıcı özelliğini kaybettiğinde, hekim onayı ile evlilik gerçekleşebilir.
5. Akıl Hastalıkları
Akıl hastalıkları, evliliğe kesin engel teşkil edebilir. Özellikle kişinin ayırt etme gücünü ortadan kaldıran şizofreni, bipolar bozukluk gibi hastalıklarda, evlilik kararı verebilme yeterliliği önemli bir ölçüttür. Mahkeme kararı ile evliliğe engel teşkil edip etmeyeceği değerlendirilir.
6. Kalıtsal ve Genetik Hastalıklar
Akdeniz anemisi (Talasemi), orak hücre anemisi gibi genetik geçişli hastalıklar evliliğe doğrudan engel değildir, ancak çocuk sahibi olma durumunda ciddi riskler taşıyabilir. Bu nedenle, genetik danışmanlık önerilir. Taraflar bilgilendirilmiş olur ve gerekli önlemleri alabilirler.
7. HIV (AIDS)
HIV taşıyıcılığı evliliğe engel değildir. Ancak taraflar bilgilendirilir ve koruyucu önlemler hakkında farkındalık artırılır. HIV testi, evlilik öncesi sağlık taramasında yer almaz, ancak bireysel olarak talep edilebilir.
Evlilik Öncesi Sağlık Taramasında Hangi Testler Yapılır?
- Kan grubu tayini (kan uyuşmazlığı kontrolü için)
- Hemogram
- Hepatit B ve C testleri
- Frengi (VDRL) testi
- Akdeniz Anemisi (Talasemi) testi
- HIV testi (isteğe bağlı)
- Gerekli durumlarda verem testi
Evliliğe Engel Hastalık Çıkarsa Ne Yapılır?
Eğer evlilik öncesi sağlık taramasında evliliğe engel hastalık tespit edilirse, taraflara hastalık hakkında bilgi verilir ve tedavi süreci başlatılır. Tedavi tamamlandıktan sonra sağlık raporu yenilenir. Bazı durumlarda, evlilik ancak mahkeme kararı ile mümkün olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru: Evlilikte genetik hastalıklar sorun çıkarır mı?
Cevap: Genetik hastalıklar evliliğe doğrudan engel değildir. Ancak çocuk sahibi olmayı planlayan çiftlerde risk oluşturabilir. Bu nedenle genetik danışmanlık alınması önerilir.
Soru: Eşlerden biri tedavi edilmemiş frengi hastasıysa evlilik mümkün mü?
Cevap: Hayır. Frengi tedavi edilmeden evlenmeye izin verilmez. Tedavi tamamlandıktan sonra rapor yenilenerek evlilik işlemleri sürdürülebilir.
Soru: Kan uyuşmazlığı evlenmeye engel mi?
Cevap: Hayır, kan uyuşmazlığı evlenmeye engel değildir. Ancak gebelik döneminde Rh uygunsuzluğu nedeniyle özel takip gerekir.
Soru: Akıl hastalığı nedeniyle evlilik iptal edilir mi?
Cevap: Evlilik sırasında taraflardan birinde ciddi bir akıl hastalığı varsa ve bu durum evlilik kararını etkilemişse, evlilik iptal davası açılabilir.
Soru: HIV taşıyıcılığı evliliğe engel midir?
Cevap: Hayır, HIV evliliğe engel değildir. Ancak taşıyıcılığın bilinmesi, korunma önlemlerinin alınması açısından önemlidir.
Evlilikte Sağlık Raporu Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Raporu yalnızca yetkili sağlık kuruluşlarından alın.
- Her iki tarafın da sağlık taramasına bizzat katılması gerekir.
- Test sonuçlarını anlamak için bir aile hekiminden destek alın.
- Şüpheli bir hastalık varsa ek testler talep edin.
- Bilgilendirme sürecini dikkatle takip edin ve bilinçli karar verin.
Faydalı Kaynaklar:
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı: [https://www.saglik.gov.tr](https://www.saglik.gov.tr)
- Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
- Aile Hekimliği Rehberi
- Genetik Hastalıklar Danışma Merkezleri
Sonuç:
Evlilikte engel hastalıklar nelerdir sorusunun cevabı, bireyin hem kendi sağlığı hem de partnerinin ve gelecek nesillerin sağlığı açısından büyük önem taşır. Evlilik öncesi sağlık taramaları, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda sağlıklı bir evliliğin temelidir. Bilinçli çiftler, bu süreci bir formalite olarak değil, geleceğe yatırım olarak görmelidir.
Evlilik, hem sosyal hem de hukuki bir birliktelik olup, tarafların karşılıklı rızası ve belirli şartları yerine getirmesiyle gerçekleşir. Bu şartlardan biri de sağlıkla ilgili durumlardır. Türkiye’de Medeni Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde, bazı sağlık problemleri evliliğe engel teşkil edebilir. Bu yazıda, evlilikte engel hastalıklar nelerdir sorusunu detaylı biçimde ele alacak, sıkça sorulan soruları yanıtlayacak ve okura pratik bilgiler sunacağız.
Evlilik İçin Sağlık Raporu Zorunlu mu?
Evet, Türkiye'de resmi nikâh işlemleri için sağlık raporu alınması zorunludur. Bu rapor, evlenecek bireylerin bulaşıcı hastalıklar başta olmak üzere, evlilik açısından engel teşkil edebilecek bazı hastalıklara sahip olup olmadıklarının tespit edilmesi amacıyla talep edilir.
Hangi Hastalıklar Evliliğe Engel Teşkil Eder?
Evliliğe engel hastalıklar, bulaşıcı ya da genetik geçişli olup, eşler arasında ya da gelecek nesillere ciddi zarar verebilecek potansiyeli olan hastalıklardır. Ancak, bu hastalıklar mutlak evlenme engeli değil, şartlı engel olabilir. İşte detaylar:
1. Frengi (Sifiliz)
Frengi, cinsel yolla bulaşan ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açan bir hastalıktır. Tanı konulan bireyin tedavi süreci tamamlanmadan evlenmesine izin verilmez. Tam tedavi sonrası sağlık raporu yenilenerek evlilik işlemleri başlatılabilir.
2. Bel Soğukluğu (Gonore)
Cinsel yolla bulaşan bu hastalık da tedavi edilmeden evlenmeye izin verilmez. Bel soğukluğu tedavisi tamamlandıktan ve hastalık geçtikten sonra evlilik engeli ortadan kalkar.
3. Cüzzam (Lepra)
Cüzzam, ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur. Cüzzam hastalığı aktif olduğu sürece evlenme izni verilmez. Ancak tedaviyle kontrol altına alındıktan sonra, uzman hekimin olumlu raporu ile evlilik mümkündür.
4. Verem (Tüberküloz)
Aktif tüberküloz (verem) hastası bireylerin tedavi süreci tamamlanmadan evlenmesine izin verilmez. Hastalık bulaşıcı özelliğini kaybettiğinde, hekim onayı ile evlilik gerçekleşebilir.
5. Akıl Hastalıkları
Akıl hastalıkları, evliliğe kesin engel teşkil edebilir. Özellikle kişinin ayırt etme gücünü ortadan kaldıran şizofreni, bipolar bozukluk gibi hastalıklarda, evlilik kararı verebilme yeterliliği önemli bir ölçüttür. Mahkeme kararı ile evliliğe engel teşkil edip etmeyeceği değerlendirilir.
6. Kalıtsal ve Genetik Hastalıklar
Akdeniz anemisi (Talasemi), orak hücre anemisi gibi genetik geçişli hastalıklar evliliğe doğrudan engel değildir, ancak çocuk sahibi olma durumunda ciddi riskler taşıyabilir. Bu nedenle, genetik danışmanlık önerilir. Taraflar bilgilendirilmiş olur ve gerekli önlemleri alabilirler.
7. HIV (AIDS)
HIV taşıyıcılığı evliliğe engel değildir. Ancak taraflar bilgilendirilir ve koruyucu önlemler hakkında farkındalık artırılır. HIV testi, evlilik öncesi sağlık taramasında yer almaz, ancak bireysel olarak talep edilebilir.
Evlilik Öncesi Sağlık Taramasında Hangi Testler Yapılır?
- Kan grubu tayini (kan uyuşmazlığı kontrolü için)
- Hemogram
- Hepatit B ve C testleri
- Frengi (VDRL) testi
- Akdeniz Anemisi (Talasemi) testi
- HIV testi (isteğe bağlı)
- Gerekli durumlarda verem testi
Evliliğe Engel Hastalık Çıkarsa Ne Yapılır?
Eğer evlilik öncesi sağlık taramasında evliliğe engel hastalık tespit edilirse, taraflara hastalık hakkında bilgi verilir ve tedavi süreci başlatılır. Tedavi tamamlandıktan sonra sağlık raporu yenilenir. Bazı durumlarda, evlilik ancak mahkeme kararı ile mümkün olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru: Evlilikte genetik hastalıklar sorun çıkarır mı?
Cevap: Genetik hastalıklar evliliğe doğrudan engel değildir. Ancak çocuk sahibi olmayı planlayan çiftlerde risk oluşturabilir. Bu nedenle genetik danışmanlık alınması önerilir.
Soru: Eşlerden biri tedavi edilmemiş frengi hastasıysa evlilik mümkün mü?
Cevap: Hayır. Frengi tedavi edilmeden evlenmeye izin verilmez. Tedavi tamamlandıktan sonra rapor yenilenerek evlilik işlemleri sürdürülebilir.
Soru: Kan uyuşmazlığı evlenmeye engel mi?
Cevap: Hayır, kan uyuşmazlığı evlenmeye engel değildir. Ancak gebelik döneminde Rh uygunsuzluğu nedeniyle özel takip gerekir.
Soru: Akıl hastalığı nedeniyle evlilik iptal edilir mi?
Cevap: Evlilik sırasında taraflardan birinde ciddi bir akıl hastalığı varsa ve bu durum evlilik kararını etkilemişse, evlilik iptal davası açılabilir.
Soru: HIV taşıyıcılığı evliliğe engel midir?
Cevap: Hayır, HIV evliliğe engel değildir. Ancak taşıyıcılığın bilinmesi, korunma önlemlerinin alınması açısından önemlidir.
Evlilikte Sağlık Raporu Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Raporu yalnızca yetkili sağlık kuruluşlarından alın.
- Her iki tarafın da sağlık taramasına bizzat katılması gerekir.
- Test sonuçlarını anlamak için bir aile hekiminden destek alın.
- Şüpheli bir hastalık varsa ek testler talep edin.
- Bilgilendirme sürecini dikkatle takip edin ve bilinçli karar verin.
Faydalı Kaynaklar:
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı: [https://www.saglik.gov.tr](https://www.saglik.gov.tr)
- Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
- Aile Hekimliği Rehberi
- Genetik Hastalıklar Danışma Merkezleri
Sonuç:
Evlilikte engel hastalıklar nelerdir sorusunun cevabı, bireyin hem kendi sağlığı hem de partnerinin ve gelecek nesillerin sağlığı açısından büyük önem taşır. Evlilik öncesi sağlık taramaları, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda sağlıklı bir evliliğin temelidir. Bilinçli çiftler, bu süreci bir formalite olarak değil, geleceğe yatırım olarak görmelidir.