Öğlen vaktiydi ve çocuklar okulun dışında oynuyor, dersler başlamadan önceki son birkaç dakikasını sıkı sıkıya eğleniyorlardı. Aniden, tepeden helikopterlerin kükremesi geldi.
7 yaşındaki Bhone Tayza başını kaldırdı. Kuzeni ona koşması için bağırdı ve ikisi de bir demirhindi ağacının gövdesindeki bir deliğe saklanmak için koşturdu. Sonra Bhone Tayza, okul çantasını sınıfta bıraktığını hatırladı ve onu almak için geri döndü. Askerler roket atmaya başladı.
Annesi okulun saldırıya uğradığını duyduğunda olay yerine koştuğunu, oğlunun son anlarına ilişkin anlattıklarının oradaki bir öğretmen tarafından büyük ölçüde doğrulandığını söyledi. Askerlere onu içeri almaları için yalvardı. Tanıdık bir sesin “Anne” diye bağırdığını duydu. Bir asker, tek oğlunu kanlar içinde gördüğü binaya girmesine izin verdi.
“Sadece ölmek istiyorum,” dedi ona zayıf bir sesle. “Acıya dayanamıyorum.”
10 arkadaşı gibi o da kısa süre sonra öldü.
Myanmar ordusunun geçen yılın başlarında iktidarı ele geçirmesiyle başlayan kan dökülmesinde 13.000’den fazla çocuk öldürüldü. Ancak Myanmar’ın merkezindeki Let Yet Kone köyündeki okula 16 Eylül’de yapılan saldırı, darbeden bu yana herhangi bir olaydan daha fazlasını öldürdü. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, saldırıyı kınadı.
Ordu, bir yıldan fazla bir süredir, birçoğu silaha sarılmış ve Halk Savunma Kuvvetleri adı verilen gruplar oluşturan sıradan insanlar olan direniş savaşçılarıyla savaşıyor. Her gün, çoğu sivil olmak üzere daha fazla insanın öldüğü haberleri geliyor.
Ancak okula yapılan saldırıdan ortaya çıkan görüntüler – beze sarılmış ölü çocuklar, kan lekelerinin yanında terk edilmiş bir okul çantası, molozla püskürtülmüş küçük sandaletler – hala şok etme kapasitesine sahipti.
BM’nin Myanmar’daki insan hakları özel raportörü, saldırıyı ülke halkına “sistematik olarak uygulanan başka bir tarif edilemez korku” olarak nitelendirdi. Kredi… Reuters üzerinden Sosyal Medya
Myanmar’daki pek çok kişi için saldırı, orduya karşı kızgınlıklarını artırdı ve dünyanın müdahale edememesi karşısında duydukları ıstırabı yeniledi.
“Uluslararası topluluğa sormak istiyorum: Min Aung Hlaing’in devrilmesi için ülkemizde kaç çocuğun öldürülmesi gerekiyor?” Bhone Tayza’nın annesi, Myanmar’ın başkomutanına atıfta bulundu. İntikam korkusuyla ismini vermeyi reddetti.
Myanmar’daki Durumu Anlamak
Kart 1 / 6
Askeri bir darbe. 1 Şubat 2021’deki askeri darbenin ardından Myanmar’ı huzursuzluk sardı. Barışçıl demokrasi yanlısı gösteriler, ülkenin sivil lideri Daw Aung San Suu Kyi’yi deviren ülkenin ordusu Tatmadaw’a karşı isyancı ayaklanmalara yol açtı.
Bayan Aung San Suu Kyi, kutuplaştırıcı bir figür. Myanmar’ın bağımsızlık kahramanının kızı Bayan Aung San Suu Kyi, evde çok popüler olmaya devam ediyor. Uluslararası alanda itibarı, onu deviren aynı askeri generallerle yakın zamanda yaptığı işbirliği yüzünden zedelendi.
Darbe, kısa bir yarı-demokrasi dönemini sona erdirdi. 2011 yılında Tatmadaw parlamento seçimleri ve diğer reformları hayata geçirdi. Bayan Aung San Suu Kyi, 2016 yılında devlet danışmanı olarak iktidara geldi ve ülkenin fiili hükümet başkanı oldu.
Darbe, çekişmeli bir seçimden önce gerçekleşti. Kasım 2020’de Bayan Aung San Suu Kyi’nin partisi mevcut koltukların yüzde 83’ünü kazandı. Vekil partisi ezici bir yenilgiye uğrayan ordu, oylamanın sonuçlarını kabul etmeyi reddetti.
Bayan Aung San Suu Kyi, yıllarca hapis cezasıyla karşı karşıya. Devrik lider, şimdiye kadar toplam 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve hakkında daha birçok suçlama bekleniyor. BM, yabancı hükümetler ve Bayan Aung San Suu Kyi’nin savunucuları suçlamaları siyasi amaçlı olarak nitelendirdi.
Rejim muhalefeti eziyor. Myanmar’daki gözaltıları izleyen bir insan hakları örgütü Mart ayında askeri cuntanın 10.000 siyasi mahkumu gözaltına aldığını söyledi. Temmuz ayında rejim, demokrasi yanlısı dört eylemciyi idam ettiğini, ülkenin 30 yıldan uzun bir süredir ilk infazını gerçekleştirdiğini söyledi.
Birleşmiş Milletler’in Myanmar’daki insan hakları özel raportörü Tom Andrews, bu hafta Cenevre’deki BM İnsan Hakları Konseyi’ne, koşulların “Myanmar’daki sayısız masum insan için kötüden daha da kötüye gittiğini, korkunç hale geldiğini” söyledi.
Cuma günü bir telefon görüşmesinde Bay Andrews, okula yapılan saldırının “Myanmar halkına sistematik olarak uygulanan başka bir tarif edilemez korku” olduğunu söyledi.
Bu bir savaş suçudur, dedi.
Salı günü, cuntanın sözcüsü Zaw Min Tun, Let Yet Kone köyünün Halk Savunma Kuvvetleri üyelerini ve etnik bir isyancı grup olan Kachin Bağımsızlık Ordusu’ndan müttefiklerini barındırdığını söyledi. Bir basın toplantısında, köylüleri canlı kalkan olarak kullandıklarını söyledi.
Grevden sonra tutuklanan okuldan iki öğretmenin görüntüsünü oynattı. Halk Savunma Kuvvetleri üyelerinin askerlere saldırdığını, ardından siper almak için okula koştuklarını ve askerleri kendilerini savunmak için ateş etmeye zorladığını söylediler.
Bay Zaw Min Tun, ordunun onları helikopterle hastaneye götürerek “iki çocuğun hayatını kurtardığını” söyledi. “Çocukları vurduğumuzu yayınlayan kurnaz medyayı” kınadı.
Köylüler onun hesabına itiraz etti. Halk Savunma Güçlerinden kimsenin okulda bulunmadığını ve iki öğretmenin de baskı altında ifade verdiklerini söylediler.
Bir köylü, iki Mi-35M ve iki Mil Mi-17 olmak üzere dört Rus yapımı helikopterin saldırıyı gerçekleştirdiğini, roket ateşlediğini ve okul arazisine asker bıraktığını gördüğünü söyledi.
Yet Kone köyü direnişin kalesi olan Sagaing bölgesinde olsun. Ordu aylardır bölgenin kontrolünü yeniden ele geçirmeye çalışıyor.
Yollar Halk Savunma Kuvvetleri tarafından kontrol ediliyor, bu nedenle ordu ağırlıklı olarak hava bombardımanına güveniyor. Askeri komutanlar bölgedeki ofislerinden kaçtı. Neredeyse her gün ordu ile isyancılar arasında çatışmalar ve şehir gerillalarının bombalamaları oluyor.
Bir manastırda bulunan okul, darbeden sonra gizlice kurulmuş. Myanmar’daki binlerce öğretmen gibi köydeki öğretmenler de darbeden bu yana grevdeler ve ülke çapındaki bir protesto hareketinin parçası olarak devlet okullarında çalışmayı reddediyorlar.
Ancak birçoğu Let Yet Kone’deki gibi özel olarak kurulan ya da sürgündeki gölge hükümet olan Ulusal Birlik Hükümeti tarafından kurulan okullarda öğretmenlik yapmaya devam etti. Cunta bu tür okulları yasakladı, öğretmenleri ve ders kitabı dağıtan sürücüler gibi destek personelini tutukladı.
249 ilkokul ve ortaokul öğrencisinin ders aldığı Let Yet Kone okulunun gönüllü öğretmenleri, çocuklara hava saldırısı durumunda nasıl saklanacaklarını öğretti. Bir öğretmen, çoğunun kaçmasının nedeninin bu olduğunu söyledi – ne yapacağını hatırlamakta zorlanan en gençlerden bazıları hariç.
Bir manastırda bulunan okulda yüzlerce öğrenci ders aldı. Kredi… Depayin Township IDP Destek Ekibi, EPA aracılığıyla, Shutterstock aracılığıyla
İntikam korkusuyla kimliği açıklanmayan öğretmen, birkaç çocukla birlikte saklandığı yerin yakınına bir roket düştüğünü söyledi. Bir çocuk öldü, dedi, çarpmanın gücü o kadar güçlüydü ki, kafa derisi uçtu ve bir duvara yapıştı.
Askerler okula girerek herkesin saklandığı yerden çıkmasını istedi. Öğretmene göre, korkmuş personele ve öğrencilere daha sonra savaşı ordunun değil direniş savaşçılarının başlattığını söylemelerini söylediler. Öğretmen uzuvları olmayan, birçoğunun kana bulanmış çocuklar gördüğünü söyledi.
7 yaşındaki Su Yati Hlaing hayatta kalamadı. Ailesi, kız ve 10 yaşındaki kız kardeşi için daha fazla para kazanmak için beş yıldır Tayland’da çalışıyordu.
Hükümet zulmünden korkarak ismini vermeyi reddeden Su Yati Hlaing’in babası, “Ama şimdi ailemiz asla tam olamaz” dedi. “Orduyu asla affetmeyeceğim.”
Köylülerin aktardığına göre, saldırının ardından askerler cesetleri başka bir kasabaya götürerek yaktı. Yaslı ebeveynler çocuklarının küllerini geri alamadılar.
Saldırıdan bir hafta sonra, Let Yet Kone’deki 3.000 köylünün çoğu, çatışmalarda evlerini kaybeden bir milyondan fazla kişi gibi diğer komşu köylere tahliye edildi.
Köylülerin çoğu şimdi bir keder ve korku perdesi altında yaşıyor ve hâlâ saldırının travmasıyla yüzleşmeye çalışıyor.
Öğretmen, “Öğlen geldiğinde hala ağlarım” dedi.
7 yaşındaki Bhone Tayza başını kaldırdı. Kuzeni ona koşması için bağırdı ve ikisi de bir demirhindi ağacının gövdesindeki bir deliğe saklanmak için koşturdu. Sonra Bhone Tayza, okul çantasını sınıfta bıraktığını hatırladı ve onu almak için geri döndü. Askerler roket atmaya başladı.
Annesi okulun saldırıya uğradığını duyduğunda olay yerine koştuğunu, oğlunun son anlarına ilişkin anlattıklarının oradaki bir öğretmen tarafından büyük ölçüde doğrulandığını söyledi. Askerlere onu içeri almaları için yalvardı. Tanıdık bir sesin “Anne” diye bağırdığını duydu. Bir asker, tek oğlunu kanlar içinde gördüğü binaya girmesine izin verdi.
“Sadece ölmek istiyorum,” dedi ona zayıf bir sesle. “Acıya dayanamıyorum.”
10 arkadaşı gibi o da kısa süre sonra öldü.
Myanmar ordusunun geçen yılın başlarında iktidarı ele geçirmesiyle başlayan kan dökülmesinde 13.000’den fazla çocuk öldürüldü. Ancak Myanmar’ın merkezindeki Let Yet Kone köyündeki okula 16 Eylül’de yapılan saldırı, darbeden bu yana herhangi bir olaydan daha fazlasını öldürdü. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, saldırıyı kınadı.
Ordu, bir yıldan fazla bir süredir, birçoğu silaha sarılmış ve Halk Savunma Kuvvetleri adı verilen gruplar oluşturan sıradan insanlar olan direniş savaşçılarıyla savaşıyor. Her gün, çoğu sivil olmak üzere daha fazla insanın öldüğü haberleri geliyor.
Ancak okula yapılan saldırıdan ortaya çıkan görüntüler – beze sarılmış ölü çocuklar, kan lekelerinin yanında terk edilmiş bir okul çantası, molozla püskürtülmüş küçük sandaletler – hala şok etme kapasitesine sahipti.
BM’nin Myanmar’daki insan hakları özel raportörü, saldırıyı ülke halkına “sistematik olarak uygulanan başka bir tarif edilemez korku” olarak nitelendirdi. Kredi… Reuters üzerinden Sosyal Medya
Myanmar’daki pek çok kişi için saldırı, orduya karşı kızgınlıklarını artırdı ve dünyanın müdahale edememesi karşısında duydukları ıstırabı yeniledi.
“Uluslararası topluluğa sormak istiyorum: Min Aung Hlaing’in devrilmesi için ülkemizde kaç çocuğun öldürülmesi gerekiyor?” Bhone Tayza’nın annesi, Myanmar’ın başkomutanına atıfta bulundu. İntikam korkusuyla ismini vermeyi reddetti.
Myanmar’daki Durumu Anlamak
Kart 1 / 6
Askeri bir darbe. 1 Şubat 2021’deki askeri darbenin ardından Myanmar’ı huzursuzluk sardı. Barışçıl demokrasi yanlısı gösteriler, ülkenin sivil lideri Daw Aung San Suu Kyi’yi deviren ülkenin ordusu Tatmadaw’a karşı isyancı ayaklanmalara yol açtı.
Bayan Aung San Suu Kyi, kutuplaştırıcı bir figür. Myanmar’ın bağımsızlık kahramanının kızı Bayan Aung San Suu Kyi, evde çok popüler olmaya devam ediyor. Uluslararası alanda itibarı, onu deviren aynı askeri generallerle yakın zamanda yaptığı işbirliği yüzünden zedelendi.
Darbe, kısa bir yarı-demokrasi dönemini sona erdirdi. 2011 yılında Tatmadaw parlamento seçimleri ve diğer reformları hayata geçirdi. Bayan Aung San Suu Kyi, 2016 yılında devlet danışmanı olarak iktidara geldi ve ülkenin fiili hükümet başkanı oldu.
Darbe, çekişmeli bir seçimden önce gerçekleşti. Kasım 2020’de Bayan Aung San Suu Kyi’nin partisi mevcut koltukların yüzde 83’ünü kazandı. Vekil partisi ezici bir yenilgiye uğrayan ordu, oylamanın sonuçlarını kabul etmeyi reddetti.
Bayan Aung San Suu Kyi, yıllarca hapis cezasıyla karşı karşıya. Devrik lider, şimdiye kadar toplam 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve hakkında daha birçok suçlama bekleniyor. BM, yabancı hükümetler ve Bayan Aung San Suu Kyi’nin savunucuları suçlamaları siyasi amaçlı olarak nitelendirdi.
Rejim muhalefeti eziyor. Myanmar’daki gözaltıları izleyen bir insan hakları örgütü Mart ayında askeri cuntanın 10.000 siyasi mahkumu gözaltına aldığını söyledi. Temmuz ayında rejim, demokrasi yanlısı dört eylemciyi idam ettiğini, ülkenin 30 yıldan uzun bir süredir ilk infazını gerçekleştirdiğini söyledi.
Birleşmiş Milletler’in Myanmar’daki insan hakları özel raportörü Tom Andrews, bu hafta Cenevre’deki BM İnsan Hakları Konseyi’ne, koşulların “Myanmar’daki sayısız masum insan için kötüden daha da kötüye gittiğini, korkunç hale geldiğini” söyledi.
Cuma günü bir telefon görüşmesinde Bay Andrews, okula yapılan saldırının “Myanmar halkına sistematik olarak uygulanan başka bir tarif edilemez korku” olduğunu söyledi.
Bu bir savaş suçudur, dedi.
Salı günü, cuntanın sözcüsü Zaw Min Tun, Let Yet Kone köyünün Halk Savunma Kuvvetleri üyelerini ve etnik bir isyancı grup olan Kachin Bağımsızlık Ordusu’ndan müttefiklerini barındırdığını söyledi. Bir basın toplantısında, köylüleri canlı kalkan olarak kullandıklarını söyledi.
Grevden sonra tutuklanan okuldan iki öğretmenin görüntüsünü oynattı. Halk Savunma Kuvvetleri üyelerinin askerlere saldırdığını, ardından siper almak için okula koştuklarını ve askerleri kendilerini savunmak için ateş etmeye zorladığını söylediler.
Bay Zaw Min Tun, ordunun onları helikopterle hastaneye götürerek “iki çocuğun hayatını kurtardığını” söyledi. “Çocukları vurduğumuzu yayınlayan kurnaz medyayı” kınadı.
Köylüler onun hesabına itiraz etti. Halk Savunma Güçlerinden kimsenin okulda bulunmadığını ve iki öğretmenin de baskı altında ifade verdiklerini söylediler.
Bir köylü, iki Mi-35M ve iki Mil Mi-17 olmak üzere dört Rus yapımı helikopterin saldırıyı gerçekleştirdiğini, roket ateşlediğini ve okul arazisine asker bıraktığını gördüğünü söyledi.
Yet Kone köyü direnişin kalesi olan Sagaing bölgesinde olsun. Ordu aylardır bölgenin kontrolünü yeniden ele geçirmeye çalışıyor.
Yollar Halk Savunma Kuvvetleri tarafından kontrol ediliyor, bu nedenle ordu ağırlıklı olarak hava bombardımanına güveniyor. Askeri komutanlar bölgedeki ofislerinden kaçtı. Neredeyse her gün ordu ile isyancılar arasında çatışmalar ve şehir gerillalarının bombalamaları oluyor.
Bir manastırda bulunan okul, darbeden sonra gizlice kurulmuş. Myanmar’daki binlerce öğretmen gibi köydeki öğretmenler de darbeden bu yana grevdeler ve ülke çapındaki bir protesto hareketinin parçası olarak devlet okullarında çalışmayı reddediyorlar.
Ancak birçoğu Let Yet Kone’deki gibi özel olarak kurulan ya da sürgündeki gölge hükümet olan Ulusal Birlik Hükümeti tarafından kurulan okullarda öğretmenlik yapmaya devam etti. Cunta bu tür okulları yasakladı, öğretmenleri ve ders kitabı dağıtan sürücüler gibi destek personelini tutukladı.
249 ilkokul ve ortaokul öğrencisinin ders aldığı Let Yet Kone okulunun gönüllü öğretmenleri, çocuklara hava saldırısı durumunda nasıl saklanacaklarını öğretti. Bir öğretmen, çoğunun kaçmasının nedeninin bu olduğunu söyledi – ne yapacağını hatırlamakta zorlanan en gençlerden bazıları hariç.
Bir manastırda bulunan okulda yüzlerce öğrenci ders aldı. Kredi… Depayin Township IDP Destek Ekibi, EPA aracılığıyla, Shutterstock aracılığıyla
İntikam korkusuyla kimliği açıklanmayan öğretmen, birkaç çocukla birlikte saklandığı yerin yakınına bir roket düştüğünü söyledi. Bir çocuk öldü, dedi, çarpmanın gücü o kadar güçlüydü ki, kafa derisi uçtu ve bir duvara yapıştı.
Askerler okula girerek herkesin saklandığı yerden çıkmasını istedi. Öğretmene göre, korkmuş personele ve öğrencilere daha sonra savaşı ordunun değil direniş savaşçılarının başlattığını söylemelerini söylediler. Öğretmen uzuvları olmayan, birçoğunun kana bulanmış çocuklar gördüğünü söyledi.
7 yaşındaki Su Yati Hlaing hayatta kalamadı. Ailesi, kız ve 10 yaşındaki kız kardeşi için daha fazla para kazanmak için beş yıldır Tayland’da çalışıyordu.
Hükümet zulmünden korkarak ismini vermeyi reddeden Su Yati Hlaing’in babası, “Ama şimdi ailemiz asla tam olamaz” dedi. “Orduyu asla affetmeyeceğim.”
Köylülerin aktardığına göre, saldırının ardından askerler cesetleri başka bir kasabaya götürerek yaktı. Yaslı ebeveynler çocuklarının küllerini geri alamadılar.
Saldırıdan bir hafta sonra, Let Yet Kone’deki 3.000 köylünün çoğu, çatışmalarda evlerini kaybeden bir milyondan fazla kişi gibi diğer komşu köylere tahliye edildi.
Köylülerin çoğu şimdi bir keder ve korku perdesi altında yaşıyor ve hâlâ saldırının travmasıyla yüzleşmeye çalışıyor.
Öğretmen, “Öğlen geldiğinde hala ağlarım” dedi.