On yıl önce, Asya’nın en büyük iki ülkesinin başkentleri dünyanın en kirli gökyüzüne sahipti. En kötü günlerde milyonlarca kişi, güneşi karartan ve ciğerleri kuşatan kalın gri duman bulutlarıyla çevriliydi.
O zamandan beri, bu şehirlerden biri önemli gelişmeler kaydetti. Çin hükümeti 2013 yılında kirliliğe karşı bir savaş ilan ettikten sonra Pekin, havasını temizlemek için çok yıllı, 100 milyar dolarlık bir çaba sarf etti. Yetkililer fabrikalara baskı yaptı, eski araçları yoldan çıkardı ve kömürden doğal gaza geçti. Daha yapılması gereken çok şey varken, Pekin yetkilileri şehrin şu anda kampanyanın başladığı zamana göre her yıl 100 günden fazla açık gökyüzüne sahip olduğunu söylüyor.
Ancak diğer şehir olan Yeni Delhi’de bu sonbaharda hava her zamanki kadar pis. Hava kirliliği sezonunun başlaması şehre haftalarca süren sis getirdi ve yetkililerin kamyon trafiğini kısa süreliğine durdurmasına, okulları kapatmasına ve insanlardan evden çalışmalarını istemesine neden oldu. Hala dışarı çıkmaya cesaret edenler maskelerinin içine öksürdüler ve gözlerini ovuşturdular. Hava dilde acı bir his uyandırdı.
Her yıl, Delhi bölgesindeki gökyüzü, milyonlarca aracın yarattığı kirlilik, çevredeki çiftliklerde yakılan samanlar ve kırsal evlerde ısıtma ve yemek pişirmek için açık ateşlerin kullanılması nedeniyle buruklaşıyor. Ve her yıl, sakinler neden hiçbir şeyin değişmediğini sormak zorunda kalıyor.
Farklı talihler, büyük ölçüde Çin’in otoriter sistemi ile Hindistan’ın devasa ve dağınık demokrasisi arasındaki farklılıklara bağlı.
Merkezi hükümetin kirliliği kontrol altına almak için gösterdiği özverili çabanın ardından, Pekin’de mavi gökyüzü artık sıradan. Kredi… Ng Han Guan/İlişkili Basın
Genel olarak, Çin, uluslararası çevresel performans endekslerinde nispeten alt sıralarda yer almaktadır. Ancak Pekin’in kirliliği söz konusu olduğunda, Çin hükümeti, ölçeği göz ardı edilemeyecek kadar ürkütücü hale geldiğinde, halkın öfkesine yanıt olarak hızlı, koordineli eylemi zorlayarak, tek odaklı bir odaklanma ile sorunu ele aldı.
Uzmanlar, Hindistan’ın sorunu çözmek için hem siyasi kararlılıktan hem de kamuoyu baskısından yoksun olduğunu söylüyor. Seçmenlerin, on milyonlarca insanın hâlâ yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkede daha acil endişeleri var. Politikacılar krizi çözüm aramak yerine düşmanlara saldırmak için kullanırlar.
Yeni Delhi’deki Bilim ve Çevre Merkezi’nde Temiz Hava Kampanyası veri uzmanı Avikal Somvanshi, “Pek çoğu, çeşitli hükümetler arasındaki siyasi irade ve koordinasyonla ilgili” dedi.
“Çatışma,” diye yakındı, “olmaya devam ediyor.”
Örneğin, başkentin kötü hava kalitesinden kimin sorumlu olduğu konusunda uzun süredir suçu değiş tokuş eden Hindistan’daki yerel ve ulusal liderler arasında yakın zamanda gerçekleşen bir tartışmayı ele alalım.
Başbakan Narendra Modi liderliğindeki partiden bir yetkili, bir muhalefet partisinin üyesi olan Delhi başbakanını Hitler’e benzeterek, bakanın “şehrini bir gaz odasına çevirdiğini” söyledi.
Başbakan Arvind Kejriwal, bir televizyon programını geri kaydırarak, “merkezi hükümetin neden bir odaya kapatılmış, saklanarak oturduğunu” sordu.
Çin’de tek parti sistemi hiçbir muhalefeti kabul etmez; merkezi hükümet bir inisiyatifi önceliklendirdiğinde, yerel makamlar sıraya girer. İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’nde atmosfer bilimi profesörü olan Zongbo Shi, başkentin bölge yetkilileri ve komşu şehirlerle birlikte çalıştığı için Pekin’in kirliliği durumunda bunun olduğunu söyledi.
Profesör Shi, yerel yönetimlerin bir dizi parti tarafından yönetildiği Hindistan’da koordinasyonun “gerçekten karmaşık” olduğunu söyledi. Siyasi iradenin yokluğunda ekonomik çıkarlar galip gelir; Delhi, ağırlıklı olarak çevre yerine acil ekonomik ihtiyaçlara öncelik veren çiftçilere ve mavi yakalı işçilere ev sahipliği yapan bölgelerle çevrilidir.
Delhi’nin kalbindeki kirliliği hafifletme girişimi: soğuk, filtrelenmiş havayı üflemek için dev fanlar kullanan yeşil bir “duman kulesi”. Kredi… Money Sharma/Agence France-Presse — Getty Images
Hindistan, kırk yıllık hızlı büyümenin tadını çıkaran Çin’den çok daha az zengin, bu nedenle Delhi çevre temizliğine o kadar yatırım yapamaz. Hindistan’ın ekonomik üretimi geçen yıl kişi başına 2.300 dolar iken Çin’inki 12.500 dolardı.
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü başkanı Michael Greenstone, “Hava kirliliğini parayla takas etmek çok zor – paranın bu savaşı kazanması muhtemel” dedi. “Burada ikili ve birbiriyle çelişen hedefler var: hava kirliliğini azaltmak ve ekonomiyi büyütmek.”
Hintli liderlerin, kısmen gökyüzünü temizlemenin seçmenlerin öncelikleri arasında düşük olması nedeniyle, ayrımları ortadan kaldırmak için çok az teşviki var. Hava kirliliğinin diğer tüm risk faktörlerinden daha fazla Hintliyi öldürdüğü bilinmesine rağmen, seçmenler 2019 seçimlerinden önce ülke çapında yapılan bir ankette işlerin, sağlık devlerinin ve altyapının çok gerisinde hava kalitesini en acil endişeleri arasında 17. sırada sıraladılar. Ankete katılanların yalnızca yaklaşık yüzde 12’si hava kirliliğini bir öncelik olarak nitelendirdi.
Çin’de ise aksine, sakinler – özellikle büyüyen bir orta sınıf – otoriter sistem içinde bile hayal kırıklıklarını dile getirdiler. Pekin’de bazıları en zehirli sis nöbetlerini “hava kıyameti” olarak adlandırmaya başladı. Çalışmalar, hava kirliliğinin Çin’de her yıl bir milyondan fazla erken ölüme katkıda bulunduğunu gösterdiğinde alarm büyüdü. (Bugün sansür, çevresel olanlar da dahil olmak üzere tüm konularda şikayetleri dile getirmeyi zorlaştırıyor.)
Profesör Greenstone, “Halkın iradesinin olanlar üzerinde büyük bir etkisi olabilir,” dedi. “Tutarlı bir talep oluşana kadar, gerçek iyileştirmeler elde etmek çok ama çok zor.” Hindistan’da hava kirliliğinin “bugüne kadar Çin’de olduğu gibi merkezi siyasi önceliği almadığını” da sözlerine ekledi.
Uzmanlar, birleşik bir çaba olmadan, Delhi yetkililerinin sınırlı önlem aldığını söylüyor.
Delhi’nin başkan yardımcısı Jasmine Shah, son yıllarda şehrin iki kömür yakan elektrik santralini kapattığını ve fabrikaların kömürden borulu doğal gaza geçmesini zorunlu kıldığını ve 2025 yılına kadar en az 8.000 elektrikli otobüsü konuşlandırmayı planladığını söyledi. şehrin hava kirliliği politikasını oluşturmaya yardımcı olan hükümet düşünce kuruluşu.
Nisan ayında Yeni Delhi’de bir kömür treni. Son yıllarda, Delhi iki kömür yakan elektrik santralini kapattı ve fabrikaların kömürden borulu doğal gaza geçmesini istedi. Kredi… İlişkili basın
Ancak yetkililer daha şüpheli çözümlere de yöneldiler. Geçenlerde bir öğleden sonra, yeşil bir “duman kulesinin” dibine yerleştirilmiş dev fanlar, Delhi’nin kalbindeki heybetli bir Sih tapınağının yakınına soğuk, filtrelenmiş hava fırlattı. Yakınlarda, bir kamyona bağlı bir “duman önleyici tabanca” havaya su püskürttü.
19 yaşındaki bir üniversite öğrencisi olan Ishmeet Kaur, caddenin karşısındaki sis kulesini inceledi. “Hükümetin kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlamak için yaptığı kozmetik bir çaba” dedi.
Siyah bir yüz maskesine öksürürken, “Keşke politikacılar sağlığımızı ciddiye alsa ve bu sorun hakkında gerçek bir şeyler yapsa,” diye ekledi. “Hava tanrılarına güvenmek zorunda kalacağız.”
Çin, kendi kirliliğine göre hareket ettiğinde, onlarca yıldır gelişmekte olan bir krizi üstlendi.
1980’lerden bu yana, hızlı sanayileşme ve kentleşme, Çin’in ekonomik bir güç olarak olağanüstü yükselişini sağladı. Ancak bu büyümeyi beslemek için enerji yoğun ağır sanayiye bel bağlaması, çok büyük bir çevresel maliyete neden oldu.
2013 yılında Çinli yetkililer yeni bir ulusal hava harekatı planı yayınladılar, önemli hava kalitesi verilerini yayınlamaya başladılar ve kirlilik sorunuyla ilgili kamuya açık alarmlar verdiler.
Ulusal planın bir parçası olarak Pekin’in kirliliğini yüzde 25 oranında azaltması gerekiyordu. Uzmanlar, Çin’in daha sonra bir dizi adım attığını söylüyor: Bazı fabrikalarda endüstriyel emisyon standartlarını sıkılaştırdı ve diğer eski fabrikaları aşamalı olarak kaldırdı veya yükseltti; 20 milyon eski aracı çöpe attı; 200.000 endüstriyel kazan iyileştirildi; altı milyon hanenin elektrik kaynağı olarak kömürden doğal gaza geçti.
Çin hükümeti, Pekin’den kömürle çalışan kazanları gaza çevirmek de dahil olmak üzere bir dizi yöntem kullanarak kirliliğini yüzde 25 oranında azaltmasını istedi. Kredi… Jason Lee/Reuters
Bazı durumlarda, belirleyici eylemin bir bedeli oldu: Örneğin, yetkililer kömür kazanlarını kaldırdığında, bazı evlerde geçici olarak kış ısıtması yapılmadı. Merkezi Helsinki, Finlandiya’da bulunan Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nde analist olan Lauri Myllyvirta, “Büyük bir fark yaratma planının kötü uygulanmasının açık bir örneği” dedi. “Pek çok insan için büyük acılara neden oldu.”
Yine de araştırmacılar, katı politikaların işe yaradığını gördüler. 2013’ten 2017’ye kadar, Çin’in atmosferindeki PM 2.5 olarak bilinen tehlikeli ince partikül madde konsantrasyonu yaklaşık üçte bir oranında azaldı.
Pekin’in havası, özellikle kış aylarında hala mükemmel olmaktan uzak. Geçen yıl 100 günden fazla bir süre boyunca hava “hassas insan grupları için sağlıksız” olarak değerlendirildi veya daha kötü bir derecelendirmeye sahipti. Chicago Üniversitesi’nden Profesör Greenstone’a göre, Pekin’in 2020’deki ortalama mikropartikül kirliliği seviyesi Los Angeles’takinin üç katıydı. Bu hafta sonu, Pekin’in dumanı “çok sağlıksız” olarak sınıflandırılan seviyelere ulaştı.
Ancak, Enerji Politikası Enstitüsü’ne göre, şehir genel olarak iyileşirken, Delhi’de hava kirleticilerin konsantrasyonu 2013 ile 2020 arasında kabaca aynı tehlikeli seviyelerde kaldı.
Hindistan, Delhi’nin hava kirliliğini nasıl düzelteceğini uzun zamandır biliyor. 1997 tarihli bir hükümet raporu, araç egzozunu ve endüstriyel emisyonları ana suçlular olarak tanımladı ve kapsamlı bir eylem önerdi. 1990’larda şehir, emisyon standartlarını sıkılaştırdı, çevreyi kirleten endüstrilerin yerini değiştirdi ve binlerce otobüs ve otomatik çekçekin dizel yakıttan sıkıştırılmış doğal gaza geçmesini zorunlu kıldı.
Ancak Delhi, düşük hava kalitesiyle mücadele etmeye devam ediyor.
Geçenlerde bir Pazartesi günü, gökyüzü hoş bir açık maviydi. Ama renk tonu yanıltıcıydı. Hava kalitesi, 294’lük “çok sağlıksız” bir endeks puanı veren hükümet verilerine göre “zayıf” olarak sınıflandırıldı. 50 veya altı herhangi bir şey tatmin edici kabul ediliyor.
Delhi haftalardır pusla kaplı ve hava dilde acı bir his uyandırıyor. Kredi… Adnan Abidi/Reuters
O zamandan beri, bu şehirlerden biri önemli gelişmeler kaydetti. Çin hükümeti 2013 yılında kirliliğe karşı bir savaş ilan ettikten sonra Pekin, havasını temizlemek için çok yıllı, 100 milyar dolarlık bir çaba sarf etti. Yetkililer fabrikalara baskı yaptı, eski araçları yoldan çıkardı ve kömürden doğal gaza geçti. Daha yapılması gereken çok şey varken, Pekin yetkilileri şehrin şu anda kampanyanın başladığı zamana göre her yıl 100 günden fazla açık gökyüzüne sahip olduğunu söylüyor.
Ancak diğer şehir olan Yeni Delhi’de bu sonbaharda hava her zamanki kadar pis. Hava kirliliği sezonunun başlaması şehre haftalarca süren sis getirdi ve yetkililerin kamyon trafiğini kısa süreliğine durdurmasına, okulları kapatmasına ve insanlardan evden çalışmalarını istemesine neden oldu. Hala dışarı çıkmaya cesaret edenler maskelerinin içine öksürdüler ve gözlerini ovuşturdular. Hava dilde acı bir his uyandırdı.
Her yıl, Delhi bölgesindeki gökyüzü, milyonlarca aracın yarattığı kirlilik, çevredeki çiftliklerde yakılan samanlar ve kırsal evlerde ısıtma ve yemek pişirmek için açık ateşlerin kullanılması nedeniyle buruklaşıyor. Ve her yıl, sakinler neden hiçbir şeyin değişmediğini sormak zorunda kalıyor.
Farklı talihler, büyük ölçüde Çin’in otoriter sistemi ile Hindistan’ın devasa ve dağınık demokrasisi arasındaki farklılıklara bağlı.
Merkezi hükümetin kirliliği kontrol altına almak için gösterdiği özverili çabanın ardından, Pekin’de mavi gökyüzü artık sıradan. Kredi… Ng Han Guan/İlişkili Basın
Genel olarak, Çin, uluslararası çevresel performans endekslerinde nispeten alt sıralarda yer almaktadır. Ancak Pekin’in kirliliği söz konusu olduğunda, Çin hükümeti, ölçeği göz ardı edilemeyecek kadar ürkütücü hale geldiğinde, halkın öfkesine yanıt olarak hızlı, koordineli eylemi zorlayarak, tek odaklı bir odaklanma ile sorunu ele aldı.
Uzmanlar, Hindistan’ın sorunu çözmek için hem siyasi kararlılıktan hem de kamuoyu baskısından yoksun olduğunu söylüyor. Seçmenlerin, on milyonlarca insanın hâlâ yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkede daha acil endişeleri var. Politikacılar krizi çözüm aramak yerine düşmanlara saldırmak için kullanırlar.
Yeni Delhi’deki Bilim ve Çevre Merkezi’nde Temiz Hava Kampanyası veri uzmanı Avikal Somvanshi, “Pek çoğu, çeşitli hükümetler arasındaki siyasi irade ve koordinasyonla ilgili” dedi.
“Çatışma,” diye yakındı, “olmaya devam ediyor.”
Örneğin, başkentin kötü hava kalitesinden kimin sorumlu olduğu konusunda uzun süredir suçu değiş tokuş eden Hindistan’daki yerel ve ulusal liderler arasında yakın zamanda gerçekleşen bir tartışmayı ele alalım.
Başbakan Narendra Modi liderliğindeki partiden bir yetkili, bir muhalefet partisinin üyesi olan Delhi başbakanını Hitler’e benzeterek, bakanın “şehrini bir gaz odasına çevirdiğini” söyledi.
Başbakan Arvind Kejriwal, bir televizyon programını geri kaydırarak, “merkezi hükümetin neden bir odaya kapatılmış, saklanarak oturduğunu” sordu.
Çin’de tek parti sistemi hiçbir muhalefeti kabul etmez; merkezi hükümet bir inisiyatifi önceliklendirdiğinde, yerel makamlar sıraya girer. İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’nde atmosfer bilimi profesörü olan Zongbo Shi, başkentin bölge yetkilileri ve komşu şehirlerle birlikte çalıştığı için Pekin’in kirliliği durumunda bunun olduğunu söyledi.
Profesör Shi, yerel yönetimlerin bir dizi parti tarafından yönetildiği Hindistan’da koordinasyonun “gerçekten karmaşık” olduğunu söyledi. Siyasi iradenin yokluğunda ekonomik çıkarlar galip gelir; Delhi, ağırlıklı olarak çevre yerine acil ekonomik ihtiyaçlara öncelik veren çiftçilere ve mavi yakalı işçilere ev sahipliği yapan bölgelerle çevrilidir.
Delhi’nin kalbindeki kirliliği hafifletme girişimi: soğuk, filtrelenmiş havayı üflemek için dev fanlar kullanan yeşil bir “duman kulesi”. Kredi… Money Sharma/Agence France-Presse — Getty Images
Hindistan, kırk yıllık hızlı büyümenin tadını çıkaran Çin’den çok daha az zengin, bu nedenle Delhi çevre temizliğine o kadar yatırım yapamaz. Hindistan’ın ekonomik üretimi geçen yıl kişi başına 2.300 dolar iken Çin’inki 12.500 dolardı.
Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü başkanı Michael Greenstone, “Hava kirliliğini parayla takas etmek çok zor – paranın bu savaşı kazanması muhtemel” dedi. “Burada ikili ve birbiriyle çelişen hedefler var: hava kirliliğini azaltmak ve ekonomiyi büyütmek.”
Hintli liderlerin, kısmen gökyüzünü temizlemenin seçmenlerin öncelikleri arasında düşük olması nedeniyle, ayrımları ortadan kaldırmak için çok az teşviki var. Hava kirliliğinin diğer tüm risk faktörlerinden daha fazla Hintliyi öldürdüğü bilinmesine rağmen, seçmenler 2019 seçimlerinden önce ülke çapında yapılan bir ankette işlerin, sağlık devlerinin ve altyapının çok gerisinde hava kalitesini en acil endişeleri arasında 17. sırada sıraladılar. Ankete katılanların yalnızca yaklaşık yüzde 12’si hava kirliliğini bir öncelik olarak nitelendirdi.
Çin’de ise aksine, sakinler – özellikle büyüyen bir orta sınıf – otoriter sistem içinde bile hayal kırıklıklarını dile getirdiler. Pekin’de bazıları en zehirli sis nöbetlerini “hava kıyameti” olarak adlandırmaya başladı. Çalışmalar, hava kirliliğinin Çin’de her yıl bir milyondan fazla erken ölüme katkıda bulunduğunu gösterdiğinde alarm büyüdü. (Bugün sansür, çevresel olanlar da dahil olmak üzere tüm konularda şikayetleri dile getirmeyi zorlaştırıyor.)
Profesör Greenstone, “Halkın iradesinin olanlar üzerinde büyük bir etkisi olabilir,” dedi. “Tutarlı bir talep oluşana kadar, gerçek iyileştirmeler elde etmek çok ama çok zor.” Hindistan’da hava kirliliğinin “bugüne kadar Çin’de olduğu gibi merkezi siyasi önceliği almadığını” da sözlerine ekledi.
Uzmanlar, birleşik bir çaba olmadan, Delhi yetkililerinin sınırlı önlem aldığını söylüyor.
Delhi’nin başkan yardımcısı Jasmine Shah, son yıllarda şehrin iki kömür yakan elektrik santralini kapattığını ve fabrikaların kömürden borulu doğal gaza geçmesini zorunlu kıldığını ve 2025 yılına kadar en az 8.000 elektrikli otobüsü konuşlandırmayı planladığını söyledi. şehrin hava kirliliği politikasını oluşturmaya yardımcı olan hükümet düşünce kuruluşu.
Nisan ayında Yeni Delhi’de bir kömür treni. Son yıllarda, Delhi iki kömür yakan elektrik santralini kapattı ve fabrikaların kömürden borulu doğal gaza geçmesini istedi. Kredi… İlişkili basın
Ancak yetkililer daha şüpheli çözümlere de yöneldiler. Geçenlerde bir öğleden sonra, yeşil bir “duman kulesinin” dibine yerleştirilmiş dev fanlar, Delhi’nin kalbindeki heybetli bir Sih tapınağının yakınına soğuk, filtrelenmiş hava fırlattı. Yakınlarda, bir kamyona bağlı bir “duman önleyici tabanca” havaya su püskürttü.
19 yaşındaki bir üniversite öğrencisi olan Ishmeet Kaur, caddenin karşısındaki sis kulesini inceledi. “Hükümetin kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlamak için yaptığı kozmetik bir çaba” dedi.
Siyah bir yüz maskesine öksürürken, “Keşke politikacılar sağlığımızı ciddiye alsa ve bu sorun hakkında gerçek bir şeyler yapsa,” diye ekledi. “Hava tanrılarına güvenmek zorunda kalacağız.”
Çin, kendi kirliliğine göre hareket ettiğinde, onlarca yıldır gelişmekte olan bir krizi üstlendi.
1980’lerden bu yana, hızlı sanayileşme ve kentleşme, Çin’in ekonomik bir güç olarak olağanüstü yükselişini sağladı. Ancak bu büyümeyi beslemek için enerji yoğun ağır sanayiye bel bağlaması, çok büyük bir çevresel maliyete neden oldu.
2013 yılında Çinli yetkililer yeni bir ulusal hava harekatı planı yayınladılar, önemli hava kalitesi verilerini yayınlamaya başladılar ve kirlilik sorunuyla ilgili kamuya açık alarmlar verdiler.
Ulusal planın bir parçası olarak Pekin’in kirliliğini yüzde 25 oranında azaltması gerekiyordu. Uzmanlar, Çin’in daha sonra bir dizi adım attığını söylüyor: Bazı fabrikalarda endüstriyel emisyon standartlarını sıkılaştırdı ve diğer eski fabrikaları aşamalı olarak kaldırdı veya yükseltti; 20 milyon eski aracı çöpe attı; 200.000 endüstriyel kazan iyileştirildi; altı milyon hanenin elektrik kaynağı olarak kömürden doğal gaza geçti.
Çin hükümeti, Pekin’den kömürle çalışan kazanları gaza çevirmek de dahil olmak üzere bir dizi yöntem kullanarak kirliliğini yüzde 25 oranında azaltmasını istedi. Kredi… Jason Lee/Reuters
Bazı durumlarda, belirleyici eylemin bir bedeli oldu: Örneğin, yetkililer kömür kazanlarını kaldırdığında, bazı evlerde geçici olarak kış ısıtması yapılmadı. Merkezi Helsinki, Finlandiya’da bulunan Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nde analist olan Lauri Myllyvirta, “Büyük bir fark yaratma planının kötü uygulanmasının açık bir örneği” dedi. “Pek çok insan için büyük acılara neden oldu.”
Yine de araştırmacılar, katı politikaların işe yaradığını gördüler. 2013’ten 2017’ye kadar, Çin’in atmosferindeki PM 2.5 olarak bilinen tehlikeli ince partikül madde konsantrasyonu yaklaşık üçte bir oranında azaldı.
Pekin’in havası, özellikle kış aylarında hala mükemmel olmaktan uzak. Geçen yıl 100 günden fazla bir süre boyunca hava “hassas insan grupları için sağlıksız” olarak değerlendirildi veya daha kötü bir derecelendirmeye sahipti. Chicago Üniversitesi’nden Profesör Greenstone’a göre, Pekin’in 2020’deki ortalama mikropartikül kirliliği seviyesi Los Angeles’takinin üç katıydı. Bu hafta sonu, Pekin’in dumanı “çok sağlıksız” olarak sınıflandırılan seviyelere ulaştı.
Ancak, Enerji Politikası Enstitüsü’ne göre, şehir genel olarak iyileşirken, Delhi’de hava kirleticilerin konsantrasyonu 2013 ile 2020 arasında kabaca aynı tehlikeli seviyelerde kaldı.
Hindistan, Delhi’nin hava kirliliğini nasıl düzelteceğini uzun zamandır biliyor. 1997 tarihli bir hükümet raporu, araç egzozunu ve endüstriyel emisyonları ana suçlular olarak tanımladı ve kapsamlı bir eylem önerdi. 1990’larda şehir, emisyon standartlarını sıkılaştırdı, çevreyi kirleten endüstrilerin yerini değiştirdi ve binlerce otobüs ve otomatik çekçekin dizel yakıttan sıkıştırılmış doğal gaza geçmesini zorunlu kıldı.
Ancak Delhi, düşük hava kalitesiyle mücadele etmeye devam ediyor.
Geçenlerde bir Pazartesi günü, gökyüzü hoş bir açık maviydi. Ama renk tonu yanıltıcıydı. Hava kalitesi, 294’lük “çok sağlıksız” bir endeks puanı veren hükümet verilerine göre “zayıf” olarak sınıflandırıldı. 50 veya altı herhangi bir şey tatmin edici kabul ediliyor.
Delhi haftalardır pusla kaplı ve hava dilde acı bir his uyandırıyor. Kredi… Adnan Abidi/Reuters