Posa Posa ve Saglk (Fiber and Health): Posa tam bugday taneleri ve bunlardan saflastrlmakszn yaplms tahl urunleri, kurubaklagiller, sebze ve meyvelerde bulunan bir diyet bilesenidir. Besinlerdeki posa cozunur posa ve cozunmez posa olmak uzere ikiye ayrlr. Cozunur posa hipolipidemik etki gosterir ve postprandiyal hiperglisemiyi azaltr. Cozunmez posa esas olarak barsaklarda hacim olusturur, dsk hacmini arttrr ve barsaktan gecis zamann duzenler. Yulaf unu ve kurubaklagillerde bulunan cozunur posann kan kolesterolunu, LDL kolesterolunu dusurucu etkileri oldugu fakat HDL kolesterolunu degistiremediklerinden HDL/LDL kolesterol orann arttrdklar belirlenmistir. Ozellikle bugday kepeginden zengin olan yuksek posal diyetler dsk hacmini arttrr, kolon ici basnc dusurur ve gecis zamann duzenler. Bu nedenle kronik konstipasyon ve divertikul tedavisinde yararl etki gostermektedir. Spastik kolonda cozunur ve cozunmez posa kaynaklarnn birlikte yada bu etkiyi bir arada gosteren baz posa ekstrelerinin (Or. fisilyum) barsak motilitesini duzenledigi belirtilmektedir. Yuksek posal diyetler insuline bagml olmayan diyabet tedavisinde insuline gereksinimi azaltmakta, dokularn insuline duyarllgn arttrmaktadr. Posa hhipokoleskerolemik etkisini safra asitlerini baglayarak diyetteki toplam yag ve kolesterol almn dusurerek, daha uzun sure doygunluk hissi yaratp bir olcude besin almn azaltarak gosterir. Kanser yapc ogelerin barsakta kalma suresini ksaltr, barsak duvar ile temasn azaltr, barsak pHsn degistirerek bakterilerin bu tur ogeleri uretmesini engeller. Gogus kanserine kars da koruyucu oldugu belirtilmektedir. Gogus kanserinden korunmada yuksek posal diyetlerin (yag ve kalorileri nisbeten dusuk oldugundan) ostrojen metabolizmasn ve atmn duzenleyerek etki gosterdigi belirtilmektedir. Tum bu nedenlerle gunde ortalama 18 g (12-21 g) posa tuketilmesi onerilmektedir. Daha da yuksek posal diyetlerde bu miktar 35 grama kadar ckarlabilmektedir. 35 gramn uzerinde alnmasnn herhangi bir avantaj yoktur. Ozellikle yasllarda bugday kepeginin yuksek oranda kullanlmas besin ogeleri emilimi acsndan saknca dogurabilir. Armut, elma (kabuklu), incir, portakal basta olmak uzere 5-6 degisim meyve, havuc, lahana, prasa, karnbahar ve spanak basta olmak uzere 3-4 degisim sebze, mercimek basta olmak uzere 1 degisim kurubaklagil yemegi bulgurdan olusan bir degisim tahl yemegi (pirinc, patates, makarnada diyet posas az), bir porsiyon kurutulmus meyve ve 5-6 degisim kepekli ekmekten olusan bir diyet gunde 25 grama yakn diyet posas saglar. Tum cocuklarda saglk icin bir miktar posa alm gereklidir. Ek besinlere gecilmesiyle birlikte posa kaynaklar diyete girmeye baslar. Bu yasta oncelikli posa kaynaklar, meyveler, sebzeler ve kuru baklagillerdir. Tahl kepegi veya bunu iceren yiyecekler kullanlmaz. Onemli olan sebze, meyve, kurubaklagil gibi posadan zengin besinlere cocugu zamannda alstrmak ve yeterli miktarda tuketilmesini saglamaktr. Cocuklarn tuketmeleri gerekli posa miktar ile ilgili bir oneri bulunmamaktadr.